Welzijn

Greet Vandijck, kinesitherapeute werkzaam op dienst geriatrische revalidatie in Pellenberg, heeft ons overtuigd over het belang van bewegen op alle leeftijden maar zeker op oudere leeftijd. De biologische leeftijd strookt niet altijd met hoe oud we ons voelen. Ouder worden is voor iedereen anders. Je kunt dit ook niet echt kiezen want verschillende factoren zijn verantwoordelijk voor hoe we oud worden en hoe oud we worden. 
25 procent van het ouder worden wordt bepaald door de genen. Omgevingsfactoren hebben een grote invloed en ook hoe je leeft. Hoe je oud wordt start eigenlijk al bij de geboorte. Woon je in een rustige omgeving, is er toegang tot gezondheidszorg, zit je in een comfortabele financiële situatie? Mensen in derde wereld landen hebben minder kansen om gezond oud te worden. Een belangrijke parameter om dit te meten is de ‘frailty’ of kwetsbaarheid die ontstaat bij het ouder worden. Deze kwetsbaarheid wordt gekenmerkt door: gewichtsverlies, snelle vermoeidheid, verminderde handgrijpkracht, lagere gangsnelheid en verminderd energieverbruik. Bij mensen waar er minstens twee van deze elementen duidelijk aanwezig zijn zien we dat ze minder zelfstandig zijn voor hun dagdagelijkse bezigheden zoals zelfzorg, maaltijden bereiden enz. 
Bewegen heeft een positief effect op de hersenen. Bewegen helpt om de cholesterol onder controle te houden. Door te bewegen voelen we minder pijn. Er doen zich minder valincidenten voor. Kortom door te bewegen kunnen we jaren aan het leven toevoegen en ook die jaren wat kwaliteitsvoller maken. Er zijn studies die aantonen dat bewegen structurele veranderingen in de hersenen teweegbrengt, zoals bij depressie waar het aandeel van het bewegen even belangrijk is als medicatie. Bewegen vermindert de kans op infecties. Mensen met suikerziekte type twee hebben zeker baat bij bewegen. Bij chronische aandoeningen is het belangrijk om je levensstijl aan te passen en in beweging te blijven. 
Hoeveel en hoe moeten we bewegen? Vooral het zitten moeten we beperken. Om het half uur moeten we eigenlijk eens rechtstaan. Als je oefent kun je intensief of matig intensief bewegen. Bij intensief bewegen kun je niet meer praten. Bij matig intensief kun je nog zingen. Deze vuistregel is makkelijk toe te passen. Het is ook belangrijk dat je je lichaam uitdaagt bij het bewegen maar het is evident dat je dit doet in een veilige omgeving. Je kunt weerstandstraining, krachttraining, balanstraining, gangrevalidatie en multicomponent oefeningen doen. Om te blijven bewegen is het heel belangrijk om een goede motivatie te hebben. Daardoor houden we langer vol. Het is daarom goed om bij een lage motivatie niet meteen de moeilijkste oefeningen uit te kiezen. Bij een hoge motivatie kun je jezelf al wat meer uitdagen en een moeilijker niveau voor bewegen uit proberen. 
Jano Vantieghem

Ouder worden en sociale contacten. Omgaan met elkaar is het bindmiddel in onze samenleving maar met het ouder worden slinkt ons sociaal netwerk. Familie en vrienden vallen weg en sociale vereenzaming loert aan de deur. Trouwens senioren hebben hun vaste gewoonten en opvattingen. Staat dit affectieve relaties of vriendschapsrelaties in de weg? En er is natuurlijk corona waar onze contacten gedwongen tot bijna nul gereduceerd werden. Voor sommigen is er de sociale angst om er 'opnieuw' aan te beginnen en naar anderen toe te gaan. Is dit voor senioren een extra valkuil?

Slapen, we beschouwen dit als zo vanzelfsprekend. We slapen elke nacht en ’s morgens staan we op. Het lijkt zo eenvoudig, maar niets is minder waar. Slapen blijkt een heel ingewikkeld proces te zijn waarbij onze hersenen de hoofdrol spelen. Er is al heel veel onderzoek gedaan naar het hoe en waarom van de slaap. 
Alle levende wezens, zelfs eencellige diertjes hebben periodes van activiteit en rust. Uit de studies blijkt dat dit slaap-waak ritme vastgesteld werd bij de levende wezens zo’n 3 miljoen jaar geleden. Dat ritme wordt het circadiaans ritme genoemd. De mens ging overdag jagen als er licht was en ging uitrusten als het donker werd. Er werd toen ook al een dipje gezien in de namiddag. Het gaat nu nog steeds op dezelfde manier. Slaap wordt geregeld in ons brein en dat is een heel proces van signalen en uitwisseling van neurotransmitters. De hersenstam stuurt de prikkels naar de verschillende hersengebieden, daardoor hebben we het ritme van slaap en wakker zijn. Daar zit onze ‘masterclock’. 
Bij het ouder worden verandert het slaappatroon. Meestal hebben we bij het ouder worden een vervroegde slaaptiming. Het duurt ook langer voor we in slaap geraken, de duur van de slaap verkort en er is een toegenomen slaapfragmentatie. Met andere woorden dutten we al gemakkelijker eens in. De slaap wordt fragieler met minder diepe slaap en meer tijd in lichte slaap. De slaap is echter zeer individueel en zeer verschillend. Dit is ook deels genetisch bepaald maar er is verschil in het slaappatroon van mannen en vrouwen. Mannen blijken meer last te hebben van een verstoord slaappatroon bij het ouder worden. Maar de vrouwen hebben meer subjectieve klachten over slecht slapen.
Licht en donker bepalen mee ons ritme van de slaap. In het oog zitten sensoren om het licht op te nemen. Als we ouder worden is er meer licht nodig om wakker te blijven. Licht is ook mee verantwoordelijk voor de aanmaak van melatonine die nodig is om in slaap te geraken. Door de veroudering van de hersenen worden de prikkels minder goed doorgegeven. Daardoor blijft de melatonine spiegel wat egaler. Bij jonge mensen is er een veel groter verschil in de melatoninespiegel waardoor het slaap-waakritme veel duidelijker afgelijnd is. 
Om onze kwaliteit van het slapen te verbeteren moeten we vooral zorgen dat we voldoende lichaamsbeweging hebben. Slaapmedicatie kan helpen maar enkel onder toezicht van een arts en het is zeker niet aan te raden om daar zelf mee aan de slag te gaan of om plots te stoppen met medicatie. Als er problemen zijn van slaapapneu deze zeker laten behandelen en vermijden dat de vaatfuncties achteruit gaan door de cholesterol en bloedsuikerspiegel onder controle te houden. 
Het is normaal dat het slaappatroon verandert bij het ouder worden. De oorzaken zijn zeer uiteenlopend en er zijn grote individuele verschillen. Medische behandeling is zelden nodig. We kunnen er best mee omgaan door een zo gezond mogelijke levensstijl  aan te houden. We moeten aanvaarden dat het slaappatroon verandert en vooral luisteren naar ons lichaam. We moeten niet op een vast uur slapen of zoveel uren slapen. Er is ook niets mis met een middagdutje. 
Een gouden regel bij slaapproblemen is dat je, als de slaap niet komen wil, even opstaat, even iets anders doet, andere gedachten krijgt en dan opnieuw naar bed gaat. Blijven woelen in bed brengt meestal geen soelaas. ’s Avonds zware maaltijden gebruiken is niet aan te raden en scherm, tablet of telefoon kun je best niet gebruiken in de slaapkamer voor het slapen gaan. 
Jano Vantieghem

De voedingsprijzen blijven stijgen.
De uitdaging om een betaalbare gezonde maaltijd op tafel te zetten wordt steeds groter.
Gezond ouder worden met oog voor het budget.
In de lezing geven we graag enkele praktische tips om betaalbaar gezond te eten.

Implantaten aanbrengen is tegenwoordig een veel gebruikte techniek in de tandheelkunde. Het is een samenwerking tussen jou en jouw tandarts. Tijdens deze voordracht worden de verschillende stappen overlopen die we volgen bij implantaten.
Uiteraard ook de voordelen van implantaten en ook de beperkingen. Niet ieder gebit is zomaar geschikt voor deze techniek. Al deze en bijkomende informatie komen aan bod in deze uiteenzetting.